W sektorze nieruchomości komercyjnych w Polsce 2023 będzie rokiem dużej rozwagi inwestorów i instytucji finansujących oraz otwierających się okazji inwestycyjnych. Największe zmiany odnotuje rynek biurowy w związku z bezprecedensowym wzrostem kosztów wynajmu.

Branża nieruchomości stopniowo dostosowuje się do zakłóceń spowodowanych wojną w Ukrainie. W związku z tym firmy deweloperskie wykazują się znacznie większym optymizmem niż rok wcześniej. 40 proc. z nich zapowiada wzrost ogólnej aktywności rynkowej – wynika z raportu Real Estate Confidence Survey for Central Europe 2024, przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte. Ponad 70 proc. respondentów z Polski przewiduje również zwiększony dostęp do produktów inwestycyjnych.

Po długim okresie “wait and see” wielu graczy wraca do aktywnego poszukiwania okazji na rynku gruntów inwestycyjnych. Inwestorzy wracają na rynek, mimo że jest teraz znacznie bardziej wymagający niż wcześniej. Kapitał poszukuje gruntów pod konkretne typy projektów, przede wszystkim pod inwestycje o potwierdzonym potencjale popytowym. 2025 rok zapowiada się jako znacznie bardziej intensywny w porównaniu do roku minionego, obfitujący większą ilością transakcji szczególnie w drugiej połowie.

Spadek o 70% wolumenu inwestycji w polskim sektorze nieruchomości komercyjnych w pierwszej połowie 2023 r. Magazyny nadal pozostają głównym celem inwestorów. W pierwszych dwóch kwartałach 2023 r. wolumen inwestycji na polskim rynku nieruchomości komercyjnych przekroczył 0,87 mld euro. To wynik o 70% niższy w porównaniu z pierwszą połową 2022 r., kiedy doszło do rekordowej sprzedaży kompleksu biurowego Warsaw Hub.

W drugim półroczu tego roku rynek inwestycyjny w Polsce zdominowały na powrót transakcje z udziałem aktywów z sektora magazynowego. Większość wartości wolumenu transakcyjnego w trzecim kwartale 2022 roku przypadła na inwestycje w nieruchomości z tego segmentu. Połowa obiektów logistycznych, która stała się przedmiotem transakcji zlokalizowanych jest poza głównymi hubami logistycznymi.

Fundamenty polskiego rynku nieruchomości pozostają silne, mimo że 2023 rok był kolejnym, w którym każdy z segmentów mierzył się z różnymi wyzwaniami. Niższa aktywność gospodarcza, wciąż wysokie koszty finansowania inwestycji oraz indeksacja czynszów mogły budzić niepokój, ale końcówka roku niesie ze sobą oznaki stabilizacji. Umiarkowanie pozytywne nastroje powinny utrzymać się również w 2024 roku, kiedy prognozowana jest poprawa sytuacji makroekonomicznej. W dłuższej perspektywie cały rynek będzie modelowany przez megatrendy, wśród których na pierwszy plan coraz mocniej wysuwają się ESG i nowe technologie. Takie wnioski płyną z piątej edycji raportu „Trends Radar” międzynarodowej firmy doradczej Cushman & Wakefield, który podsumowuje prognozy i możliwe kierunki rozwoju rynku nieruchomości w Polsce.

Na skutek wzrostu cen energii elektrycznej, mediów oraz usług i płacy minimalnej, a także podatków i opłat lokalnych, w tym roku mamy do czynienia ze skokowymi podwyżkami kosztów eksploatacyjnych w budynkach biurowych. W zależności od klasy obiektu i składowych opłat eksploatacyjnych w Warszawie zarejestrowano ich wzrost na poziomie od 15 do nawet 30-40 proc. Najemcy przykładają teraz szczególną uwagę do elementów składowych rozliczenia, które mogą różnić się w zależności od budynku oraz do rozwiązań technologicznych, które pozwalają zmniejszyć zużycie mediów.

W pierwszych dwóch kwartałach 2023 r. wolumen inwestycji na polskim rynku nieruchomości komercyjnych przekroczył 0,87 mld euro. To wynik o 70% niższy w porównaniu z pierwszą połową 2022 r., kiedy doszło do rekordowej sprzedaży kompleksu biurowego Warsaw Hub.

W 2023 roku polski rynek mieszkań na wynajem (BTR – Build-to-Rent) był świadkiem historycznego rekordu podaży. Do użytku oddano ponad 5 100 nowych mieszkań, co stanowi 40-procentowy wzrost w porównaniu z rokiem poprzednim. Na koniec 2023 roku w ofercie inwestorów instytucjonalnych dostępnych było ponad 16 000 mieszkań BTR, z czego blisko 32% zostało oddanych do użytku w tym samym roku. Warto jednak zauważyć, że mieszkania z rąk instytucji stanowiły zaledwie 1,4% całkowitej podaży mieszkań na wynajem w głównych miastach Polski, podczas gdy ponad 98% zasobów stanowi własność prywatna, szacowana na ponad 1,2 miliona lokali.

W USA czy Europie Zachodniej projektów związanych z zamianą powierzchni biurowych na mieszkaniowe jest coraz więcej. W Polsce to nadal nieliczne, odosobnione przypadki. „Brak zachęt do przekształcania nierentownych biurowców w mieszkania i apartamenty skutecznie blokuje wiele inwestycji. Wolimy dziś wyburzać, zamiast przebudowywać – pytanie tylko, czy nas jako społeczeństwo na to stać” – mówi dr Jan Gąsiorowski, associate w warszawskim biurze Wolf Theiss.

Niektóre miejsca od lat wyglądają tak samo, inne przechodzą na naszych oczach wspaniałą metamorfozę....

Kompleksy nieruchomości łączące wiele funkcji – czyli mixed-use – coraz bardziej zyskują na znaczeniu – w oczach deweloperów, inwestorów, a przede wszystkim odbiorców. zaspokajając potrzebę lokalności oraz umożliwiając realizację codziennych potrzeb w pobliżu miejsca zamieszkania. I chociaż obecnie blisko 90% obiektów tego typu znajduje się w miastach, to przewiduje się, że w kolejnej fazie uwaga inwestorów skieruje się również w stronę projektów podmiejskich – wynika z najnowszego raportu "Mixed-use. Jak go zrozumieć?", przygotowanego przez firmę doradczą Colliers.

W 2022 roku wartość transakcji inwestycyjnych w sektorze nieruchomości komercyjnych zamknęła się wynikiem około 5,8 mld euro, co pokazało, że po trudnych latach pandemicznych i wybuchu konfliktu na Wschodzie, Polska jest stabilnym rynkiem z dużą grupą inwestorów zainteresowanych lokowaniem kapitału w naszym kraju, jak i szerokim spektrum atrakcyjnych produktów inwestycyjnych.

Należąca do EPP i Echo Investment Galeria Młociny znacząco rozszerzyła w minionych miesiącach swoją ofertę handlowo-usługową. W tym najmłodszym warszawskim centrum handlowym swoje lokale otworzyły 23 nowe marki, zajmując ponad 7880 mkw. Ponadto przedłużono umowy z 20 dotychczasowymi najemcami na łączną powierzchnię powyżej 8750 mkw.

Po dwucyfrowych wzrostach stawek najmu w dużych miastach z okresu dużego napływu uchodźców z Ukrainy rynek wpadł w stagnację. W I kwartale 2024 roku średnie ceny transakcyjne najmu spadły, a inwestycja w mieszkanie na wynajem nieco straciła na atrakcyjności.

Spowolnienie na rynku transakcji inwestycyjnych w sektorze nieruchomości komercyjnych, które możemy obserwować, zarówno w Polsce, jak i w skali globalnej to przede wszystkim efekt zacieśniania polityki monetarnej na świecie. Ta strategia uderza głównie w międzynarodowych graczy, ale nie inwestorów private equity. Być może to świetny moment, by doszło do przewartościowania systemu finansowania w sektorze nieruchomości w Polsce i najlepszy czas byśmy w końcu wprowadzili REIT-y, które świetnie funkcjonują w Czechach czy krajach strefy bałtyckiej.

W ostatnim czasie znacznie więcej dzieje się na warszawskim rynku biurowym niż na rynkach regionalnych, zarówno jeśli chodzi o popyt, jak i nowe inwestycje. W porównaniu do ubiegłego roku zapotrzebowanie na biura w Warszawie wzrosło, a w regionach łączny popyt spadł. Jest też w nich więcej pustostanów.

– Prawie 60 proc. powierzchni biurowej w stolicy powstaje w strefie biurowej Zachodnie Centrum, w granicach administracyjnych Woli. To całe kompleksy oraz budynki – otwarte na ludzi i miasto, ekologiczne, budowane w najnowszych technologiach. Atrakcyjne i wielofunkcyjne. Co ciekawe ponad 85 proc. istniejących w tej strefie zasobów posiada też certyfikaty BREEAM albo LEED – mówi Joanna Bartosiewicz, Senior Associate w Dziale Reprezentacji Najemców Biurowych w Newmark Polska.

Średnia powierzchnia mieszkania w Polsce jest o 21 mkw. mniejsza od średniej unijnej, a odsetek Polaków mieszkających w przeludnionych lokalach jest o prawie 20 punktów procentowych wyższy – wynika z raportu "Mieszkaniówka na rozdrożu 2.0" międzynarodowej agencji doradczej Cushman & Wakefield.

Droga ekspresowa S3 jest kluczowym korytarzem komunikacyjnym otwierającym polskie porty na Europę środkową i południową. Z kolei S6, to ekspresowe połączenie Szczecina z Trójmiastem i łatwiejszy dojazd do nadmorskich miejscowości. Przyjrzyjmy się realizowanym obecnie odcinkom tych tras.